راهبردهای تسلط بر استرس در حاضرجوابی

برای همه ما موقعیت‌هایی پیش‌آمده که در آن مجبور شده‌ایم بدون آمادگی قبلی، به شرایط پیش‌آمده یا افراد پاسخ دهیم. در چنین شرایطی اگر واکنش یا پاسخ مناسبی برای موقعیت پیش‌آمده نداشته باشیم، قطعاً دچار استرس می‌شویم؛ بنابراین تسلط بر استرس در حاضرجوابی یک مهارت است. در صورت نداشتن این مهارت نگران نباشید؛ زیرا مهارت حاضرجوابی اکتسابی است. با فراگیری راهکارهای تقویت حاضرجوابی برای موقعیت‌های پیش‌بینی نشده می‌توانید استرس خود را کنترل کنید و به وضعیتی پایدار برسید. برای اینکه بتوانید استرس خود را کنترل کنید و پاسخی متناسب با شرایط داشته باشید آشنایی با راهکارها و تکنیک‌های مدیریت استرس کمک‌کننده است. در ادامه مطلب از وب‌سایت هنر ارتباطات به بررسی تکنیک‌های تسلط بر استرس حاضرجوابی می‌پردازیم.

تسلط بر استرس در حاضرجوابی

بسیاری از ما در موقعیت‌های حساسی قرار گرفته‌ایم که ممکن است ذهنمان فلج شده باشد یا دچار استرس شویم و نتوانیم پاسخی به موقعیت یا طرف مقابل بدهیم. ممکن است بعد از چنین اتفاقی بارها خود را سرزنش کنیم که چرا نتوانستم پاسخی مناسب بدهم. برای اینکه بتوانیم در چنین شرایطی قدرتمند ظاهر شویم باید دو مهارت کنترل استرس و حاضرجوابی را در خود تقویت کنیم. قبل از آنکه به مبحث تسلط بر استرس در حاضرجوابی بپردازیم، لازم است هر کدام از آن‌ها را جداگانه تعریف کنیم.

استرس؛ معنا و مفهوم

احساس تنش عاطفی یا جسمی استرس نام دارد. به‌عبارت‌دیگر واکنش بدن در برابر یک چالش یا تقاضا را استرس می‌نامیم؛ البته در لحظات حساس استرس می‌تواند مثبت باشد؛ مانند زمانی که به فرد کمک می‌کند از خطر جلوگیری کند. در چنین شرایطی بدن با ترشح هورمون به استرس واکنش نشان می‌دهد. هورمون‌ها موجب افزایش هوشیاری در مغز می‌شوند و اگر از قبل مهارت‌های حاضرجوابی را آموخته باشید، می‌توانید از طریق تسلط بر استرس در حاضرجوابی موقعیت را به‌خوبی مدیریت کنید.

حاضرجوابی؛ معنا و مفهوم

بر خلاف باورهای اشتباهی که در جامعه وجود دارد حاضرجوابی اسلحه‌ای برای حمله به دیگران یا بی‌ادبی نیست. حاضرجوابی ابزار قدرتمندی است که به شما این توانایی را می‌دهد که در شرایط بحرانی از موقعیت، حقوق و شخصیت خود دفاع کنید. حاضرجوابی محترمانه می‌تواند مانع سوءاستفاده برخی از افراد شود؛ پس با یادگیری راه کارهای تقویت حاضرجوابی می‌توانید بر استرس خود نیز غلبه کنید. برای تسلط بر استرس در حاضرجوابی باید قدم‌به‌قدم پیش رفت و هر کدام از مهارت‌ها یعنی تسلط بر استرس و راه کارهای تقویت حاضرجوابی را فراگرفت. 

مدیریت استرس

مدیریت استرس مهارتی است که همه باید آن را یاد بگیرند؛ زیرا استرس زیاد می‌تواند سلامتی افراد را به خطر اندازد و توانایی عملکرد مؤثر، تفکر واضح و لذت از زندگی را محدود می‌کند. مدیریت استرس به شما کمک می‌کند فشار روانی زندگی را از بین ببرید یا به حداقل برسانید. مدیریت استرس برای تمام افراد شبیه به هم نیست و ممکن است بر اساس موقعیت و حتی شخصیت آن‌ها متفاوت از یکدیگر باشد. قبل از آشنایی با راهکارهای تقویت حاضرجوابی لازم است روش‌های مدیریت استری را بدانید. نکاتی که در ادامه می‌آیند به شما کمک می‌کنند استرس خود را مدیریت کنید.

1. شناسایی منابع استرس‌زا

اگر می‌خواهید به مهارت تسلط بر استرس در حاضرجوابی دست یابید، باید ابتدا استرس خود را مدیریت کنید. مدیریت استرس را با شناسایی منابع استرس‌زا در زندگی خود آغاز کنید. البته این حرف در عمل خیلی راحت نیست. برای شناسایی منابع واقعی استرس به طرز فکر، عادت‌ها و بهانه‌های خود دقت کنید. به این نکته دقت کنید که تا زمانی که مسئولیت کارهای خود را نپذیرید، سطح استرس شما خارج از کنترل خواهد بود.

2. قدرت «نه» گفتن

در زندگی خانوادگی و حرفه‌ای پذیرش مسئولیت‌های بیش از توان فردی یک عامل استرس‌زا است. تمایز قائل‌شدن بین «بایدها» و «نبایدها» و قدرت «نه» گفتن می‌تواند به میزان زیادی استرس‌های شما را کاهش دهد.

3. ابراز احساسات به جای مهار احساسات

اگر شخصی یا چیزی موجب آزار شما می‌شود قاطع باشید و نگرانی‌های خود را محترمانه بیان کنید. عدم بروز احساسات موجب بروز استرس می‌شود.

4. با خود مهربان باش

مورد دیگری که در مدیریت استرس به شما کمک می‌کند تا به مهارت تسلط بر استرس در حاضرجوابی دست پیدا کنید این است که با خود مهربان باشید. مثبت بیندیشید، به توانایی‌های خود فکر کنید و خود را دست‌کم نگیرید.   

راهکارهای تقویت حاضرجوابی

حاضرجوابی مثبت یکی از ستون‌های مهم فن بیان و سخنوری است که موجب حفظ عزت‌نفس افراد می‌شود. با تقویت مهارت حاضرجوابی می‌توان از خودخوری و گفتگوهای درونی آزاردهنده پیشگیری کرد. برای اینکه بتوانید در ارتباط با دیگران قدرتمند ظاهر شوید و در موقعیت‌های پیش‌بینی نشده پاسخ‌های مناسب با شرایط و شخصیت خود بدهید باید ابتدا راهکارهای تقویت حاضرجوابی را یاد بگیرید؛ زیرا از این طریق می‌توانید به مهارت تسلط بر استرس در حاضرجوابی دست یابید. فراموش نکنید که داشتن فن بیان خوب هم تأثیر زیادی در مدیریت استرس و استفاده از جواب‌های آماده و حاضرجوابی دارد. می‌توانید دوره جامع فن بیان کاربردی آقای صادق بهرامی را تهیه کنید و تکنیک‌های آن را فرابگیرید.

1. مطالعه

مطالعه‌کردن موجب افزایش دامنه لغات شما و درنتیجه افزایش اطلاعات شما می‌شود. مطالعه کتاب‌های مختلف موجب می‌شود موقع صحبت‌کردن از کلمات و عبارات مناسب استفاده کنید و بتوانید پاسخ مناسبی برای موقعیت پیش‌آمده داشته باشید.

2. زبان طنز

هنگام صحبت‌کردن می‌توانید از زبان طنز استفاده کنید؛ البته باید دقت کنید که کلام طنزآمیز شما باعث آزار دیگران نشود؛ بنابراین شما باید مهارت کافی برای زبان طنز داشته باشید. هنگام شوخی و طنز باید سن، شخصیت و جنسیت طرف مقابل را هم در نظر بگیرید.

3. جواب دادن با سؤال

 یکی دیگر از راهکارهای تسلط بر استرس در حاضرجوابی این است که اگر هنگام صحبت با دیگران با انتقادهای ناخوشایند روبرو شدید به‌جای پرخاش یا ناراحتی بهتر است سؤال بپرسید. سؤال پرسیدن شما را فردی باهوش نشان می‌دهد که هیچ‌چیزی نمی‌تواند او را به‌راحتی عصبی یا کلافه کند.

4. برداشت مثبت

برای اینکه بتوانید واکنش مثبتی به صحبت‌های دیگران داشته باشید از منفی‌نگری پرهیز کنید و از سخنان دیگران برداشت اشتباه نکنید. تلاش کنید با احترام و متناسب با شخصیت خود پاسخ طرف مقابل را بدهید. در این صورت در نظر دیگران فردی هوشیار و باذکاوت خواهید بود.

5. تقویت فن بیان

تقویت فن بیان از راهکارهای تقویت حاضرجوابی  است. با تقویت فن بیان و فراگیری شیوه‌های سخنوری می‌توانید در موقعیت‌های خاص با تقویت مهارت حاضرجوابی در خود بدون کوچک‌ترین اهانت به دیگران موقعیت خود را حفظ کنید.

پیشنهاد می‌کنیم مقاله راهکارهای مؤثر برای تقویت حاضرجوابی در مکالمات را مطالعه کنید.

تکنیک های تسلط بر استرس در حاضرجوابی

در طول زندگی ممکن است شرایطی برایمان پیش آید که مجبور شویم به موقعیت یا سؤالاتی پاسخ دهیم که از قبل هیچ آمادگی برای آن‌ها نداشتیم. اگر مهارت حاضرجوابی و مدیریت استرس را در زندگی خود تمرین کنیم در چنین موقعیت‌هایی سردرگم و آشفته نخواهیم شد و می‌توانیم نه‌تنها شرایط را به نفع خود تغییر دهیم؛ بلکه به‌عنوان فردی باهوش شناخته می‌شویم که قادر به تثبیت موقعیت و شخصیت خود هستیم. در ادامه چند نمونه از راهکارهای تسلط بر استرس در حاضرجوابی را بیان می‌کنیم.

1. آمادگی قبل از ورود به موقعیت جدید

 قبل از ورود به جلسه یا موقعیتی جدید حتماً سناریوهای احتمالی مختلف را بررسی کنید. سؤالات و اتفاقاتی که ممکن است در موقعیت‌های غیرمنتظره اتفاق بیفتد را  پیش‌بینی و پاسخی برای آن‌ها آماده کنید. باید تمام احتمالات را در نظر بگیرید. قبل از ورود به موقعیت جدید سؤالات مختلفی مطرح کنید، پاسخ‌های هوشمندانه برای آن‌ها پیدا کنید و چند بار با خود تمرین کنید. آمادگی قبلی و پیش‌بینی احتمالات باعث می‌شود علاوه بر کنترل استرس، پاسخ‌هایی متناسب با موقعیت داشته باشید.

2. تمرکز روی تنفس

انسان در حالت اضطراب و تنش، تنفس طبیعی ندارد. در چنین شرایطی دم و بازدم سطحی است. همین مسئله موجب می‌شود دی‌اکسیدکربن به طور کامل از شش‌ها تخلیه نشود و اکسیژن کافی جایگزین نگردد؛ درنتیجه میزان استرس افزایش می‌یابد. با به‌کارگیری این راهکار تسلط بر استرس در حاضرجوابی و انجام تمرین‌های تنفسی می‌توانید در موقعیت‌های تنش‌زا نه‌تنها تنفس خود را کنترل کنید؛ بلکه جسم و ذهن شما به آرامش می‌رسد؛ بنابراین بهتر می‌توانید در برابر سؤالات یا موقعیت‌های از قبل پیش‌بینی نشده خود را آماده کنید.

3. شنونده خوب بودن

گوش‌دادن فرایندی پیچیده است. با تمرکز روی صحبت‌های طرف مقابل می‌توانیم برخی اطلاعات را جمع‌آوری کنیم. گاهی افرادی که با شما صحبت می‌کنند بسیاری از اطلاعات را در صحبت‌های خود دارند. از طرف دیگر وقتی بادقت به صحبت‌های طرف مقابل گوش می‌دهید حس مهم بودن را به او القاء می‌کنید. چنین حسی می‌تواند از بروز شرایط استرس‌زا در محیط جلوگیری کند.  

4. افزایش اعتماد به نفس

نسبت به خود مثبت‌اندیش باشید. توانایی‌های خود را باور و در خود احساس ارزشمندبودن ایجاد کنید. این کارها موجب افزایش اعتمادبه‌نفس شما می‌شود و شما را از استرس دور می‌کند. با داشتن اعتمادبه‌نفس می‌توانید آنچه که درباره راه کارهای تقویت حاضرجوابی  تمرین کرده‌اید بدون اضطراب به کار بگیرید. افزایش اعتمادبه‌نفس موجب می‌شود که فرد به‌خوبی بتواند تسلط بر استرس در حاضرجوابی را مدیریت کند.

جمع‌بندی

تمام انسان‌ها در زندگی خود با موقعیت‌های پیش‌بینی نشده روبرو می‌شوند. شرایطی که در آن‌ها باید بتوانند استرس خود را کنترل کنند و در برابر برخی سؤالات پاسخ‌های آماده داشته باشند. برای رسیدن به مهارت حاضرجوابی و پاسخ‌های آماده لازم است راهکارهای تسلط بر استرس در حاضرجوابی را بدانید. فراموش نکنید یکی از ارکان حاضرجواب بودن، اعتمادبه‌نفس بالا است. استرس هیچ سنخیتی با حاضرجواب بودن ندارد؛ پس باید بتوان علاوه بر یادگیری راهکارهای تقویت حاضرجوابی؛ مهارت تسلط بر استرس در حاضرجوابی را نیز مدیریت کرد. برای تقویت مهارت حاضرجوابی می‌توانید در وب‌سایت هنر ارتباطات دوره شاهکار هوش کلامی آقای صادق بهرامی را تهیه کنید و تکنیک‌های جذاب آن را فرابگیرید.