بدون شک همه افراد در موقعیتهایی قرار میگیرند که تنها داشتن مهارت حاضرجوابی و پیروی درست از اصول حاضرجوابی میتواند به آنها کمک کند تا درستترین واکنش را نشان دهند؛ اما حاضرجوابی تأثیری بسیار عمیقتر از آنچه که عموم افراد تصور میکنند بر زندگی ما دارد. در این مقاله از هنر ارتباطات قصد داریم به بررسی تاثیر حاضرجوابی در فرایند تصمیم گیری و ارائه راهکارهایی برای بالابردن مهارت حاضرجوابی در افراد بپردازیم.
حاضرجوابی چیست؟
برخلاف آنچه عموم افراد تصور میکنند، حاضرجوابی یکی از مهمترین مهارتهایی است که افراد برایآنکه بتوانند گلیم خود را آب بیرون بکشند، لازم است داشته باشند. بسیار اهمیت دارد که شما در تلاش برای دفاع از حقوقتان از حاضرجوابی مثبت استفاده کنید. حاضرجوابی مثبت به واکنش دفاعی شما در قالب آرام و کنترل شما گفته میشود که بهواسطه آن میتوانید از حق خودتان به بهترین شکل دفاع کنید. در واقع شما با داشتن این مهارت میتوانید در بسیاری از موارد موقعیت را طوری به نفع خودتان تغییر دهید که طرف مقابلتان دیگر نتواند حرکت قبلی خود را تکرار کند.
تاثیر حاضرجوابی در فرایند تصمیم گیری؛ آیا حاضرجوابی به معنای رفتار پرخاشگرانه است؟
خیر؛ حاضرجوابی فاصله زیادی با پرخاشگری و واکنش خلاف ادب دارد. در واقع شما با بهرهبردن از مهارت حاضرجوابی و پیش رفتن با اصول حاضرجوابی مانع آن میشوید تا دیگران چنین رفتارهایی با شما داشته باشند؛ اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که پس از پایان مشاجره با دیگران، جوابهای بهتری برای مقابله با فرد مقابل به ذهنتان میرسد، لازم است تا مهارت حاضرجوابی را کسب کنید. در واقع حاضرجواب بودن به شما کمک میکند تا بتوانید در موقعیتهای پیشآمده در زندگی، تصمیمگیری بهتری داشته باشید. به همین منظور در ادامه ابتدا فرایند تصمیمگیری را بررسی کرده و سپس تأثیر حاضرجوابی بر روی آن را بررسی خواهیم کرد.
تصمیمگیری چیست؟
تصمیمگیری به فرایندی گفته میشود که در آن افراد از بین راهکارهای موجود، گزینهای را انتخاب میکنند یا راهکار جدیدی میسازند. در زندگی روزمره، ما به طور مداوم با شرایطی روبرو هستیم که برای حل مسائل، انتخاب مسیر مناسب و رسیدن به اهدافمان لازم است تا تصمیمات جدیدی بگیریم. در تصمیمگیریها شما ابتدا باید فرایند آن را شناسایی کنید. این مراحل به شرح زیر هستند:
1. تاثیر حاضرجوابی در فرایند تصمیم گیری؛ شناسایی مسئله
قبل از بررسی تاثیر حاضرجوابی در فرایند تصمیم گیری باید بر مراحل و فرایند تصمیم گیری تسلط داشته باشید. ابتدا باید مسئله را بهوضوح شناسایی کنید. درک دقیق از مسئله اولین قدم در فرایند تصمیمگیری است.
2. جمعآوری اطلاعات
بعد از شناسایی مسئله، باید اطلاعات موردنیاز را جمعآوری کنید. این شامل جمعآوری دادهها، فهرستکردن گزینههای ممکن، و تحلیل و تفسیر اطلاعات است.
3. تاثیر حاضرجوابی در فرایند تصمیم گیری؛ تحلیل و ارزیابی گزینهها
هنگامی که اطلاعات و دادههای موردنظر جمعآوری میشوند باید در مرحله سوم، گزینههای ممکن را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهید. باید مزایا و معایب هر گزینه را مورد بررسی قرار داده و نتایج ممکن را پیشبینی کنید.
4. انتخاب بهترین گزینه
پس از ارزیابی گزینهها، باید بهترین گزینه را انتخاب کنید. این انتخاب میتواند بر اساس معیارهای مختلفی مانند بهرهوری، هزینه، ریسک و ترجیحات شخصی صورت گیرد.
مهمترین تاثیر حاضرجوابی در تسهیل فرایند تصمیم گیری
حاضرجوابی (Present Bias) به تمایل ما به توجه بیشتر به نتایج فوری و لذتبخش در مقابل نتایج آینده و بلندمدت اطلاق میشود. این تمایل میتواند تأثیر قابلتوجهی در فرایند تصمیمگیری ما داشته باشد. تاثیر حاضرجوابی در فرایند تصمیم گیری به دو شکل ممکن است:
1. تاثیر حاضرجوابی در فرایند تصمیم گیری؛ تأخیر در تصمیمگیری
در برخی موارد، تاثیر حاضرجوابی میتواند باعث تأخیر در تصمیمگیری شود. زمانی که در معرض یک تصمیم هستیم، ممکن است واکنشها و تأثیرات فوری آن تصمیم بر ما جلبتوجه کند و ما را از ارزیابی دقیق نتایج بلندمدت دور کند. این باعث میشود که ما به تصمیمهای سریعتر و کمتر بررسی شده روی بیاوریم و به طور نادرست ارزیابی کنیم.
2. تاثیر بر ترجیحات
حاضرجوابی میتواند ترجیحات ما را در تصمیمگیری تحتتأثیر قرار دهد. معمولاً تمایل داریم تا نتایجی که بهصورت فوری و قابل لذت هستند را بیشتر بپذیریم. این میتواند به معنای انتخاب گزینههایی با پاداش فوری و نتایج آینده مطلوب کمتر باشد. بهعبارتدیگر، ممکن است در فرایند تصمیمگیری، نگرانیهای فوری و نیازهای فوری ما، بر نتایج آینده و بلندمدت تأثیر بگذارد.
با درک این تأثیر، میتوانیم در فرایند تصمیمگیری خود مراقب باشیم و اقداماتی مثل تأمل در نتایج بلندمدت، استفاده از استراتژیهای تأخیر مشروع و تحلیل دقیقتر تأثیرات مختلف را انجام دهیم تا به تصمیمهای بهتر و متعادلتر برسیم و تاثیر حاضرجوابی در فرایند تصمیم گیری را بهوضوح مشاهده کنیم.
چگونه مهارت حاضرجوابی را در خود تقویت کنیم؟
بالابردن مهارت حاضرجوابی به شما کمک میکند تا بتوانید تصمیمگیریها را در زمان کوتاهتر و با منطق بالاتری انجام دهید. بااینوجود راهکارهایی نیز وجود دارد که بهواسطه آنها بتوانید مهارت حاضرجوابی را در خود تقویت کنید. در ادامه به بررسی سه مورد از این راهکارها که به بالابردن تاثیر حاضرجوابی در فرایند تصمیم گیری کمک میکند، خواهیم پرداخت.
1. برنامهریزی کنید
اگر قصد دارید در جلسه مهمی حضور پیدا کنید و موضوع آن جلسه را از قبل میدانید بهتر است از قبل برنامهای منظم بچینید و درباره تمامی مواردی که احتمال میدهید که در جلسه مطرح شود از قبل تحقیق کنید. این کار به شما کمک میکند تا بتوانید بهترین جوابها را در لحظه ارائه بدهید.
2. مرور کنید
موقعیتی که درگذشته برای شما پیشآمده و نتوانستهاید در آن، آنگونه که باید، جواب منطقی و در لحظه بدهید را مرور کنید. با مرورکردن آن اتفاق شما میتوانید ایرادات رفتاری خود را پیدا کرده و برای دفعات بعد ایدههای بهتری برای پاسخگویی پیدا کنید.
3. از تکنیکهای هوش کلامی استفاده کنید
بهرهبردن از تکنیکهای ارائه شده برای بالابردن هوش کلامی به شما کمک میکند تا بتوانید ایدههای جدیدی مطابق با اصول حاضرجوابی داشته باشید؛ علاوهبرآن شما میتوانید با خواندن کتابهای مرتبط نیز مهارت حاضرجوابی را در خود تقویت کنید. رعایت این موارد تأثیر بسیار زیادی بر تاثیر حاضرجوابی در فرایند تصمیم گیری خواهد داشت. همچنین میتوانید برای تسلط بیشتر بر فرایند تصمیم گیری و حاضرجوابی در وبسایت هنر ارتباطات دوره شاهکار هوش کلامی آقای صادق بهرامی را تهیه کنید.
جمعبندی
آنچه که با عنوان حاضرجوابی به شما معرفی شد در واقع بخش کوچک اما بسیار تأثیرگذار در روابط شما است که لازم است توجه ویژهای به آن داشته باشید. حال که به اهمیت تاثیر حاضرجوابی در فرایند تصمیم گیری پی بردهاید، لازم است تا برای بالابردن مهارت حاضرجوابی در خودتان، قواعد و اصول حاضرجوابی را نیز بشناسید. دوره اسطوره حاضر جوابی یکی از مؤثرترین دورههای آموزشی است که با تأکید بر بالابردن هوش کلامی و هیجانی به شما کمک میکند تا بتوانید بهترین جوابها را در لحظه برای سؤالات و یا برخوردها پیدا کنید.