یکی از مهمترین مهارتهایی که برای داشتن فن بیان قدرتمند لازم است حاضرجوابی است. البته منظور ما از حاضرجوابی نوع مثبت آن است که به ما کمک میکند که بتوانیم در خیلی از مواقع از حق خود دفاع کنیم. همچنین از دخالتهای بی جای دیگران جلوگیری کنیم و یا حتی در خیلی از مواقع از شر سؤالات بی ربطی که خیلی از افراد میپرسند راحت شویم. تقویت مهارت حاضرجوابی به ما کمک میکند که در ارتباط با دیگران قدرتمند باشیم. با کمک روش های تقویت هنر حاضرجوابی میتوان در مقابل حمله کلامی دیگران از خود دفاع کرد. در ادامه مطلب از وبسایت هنر ارتباطات به بررسی فوت و فن حاضرجوابی و راههای تقویت آن میپردازیم.
حاضرجوابی؛ معنا و مفهوم
برخلاف باورهای رایج در جامعه قرار نیست که بامهارت حاضرجوابی به روح و روان دیگران آسیب وارد کنید. حاضرجوابی سپری است که به ما توان دفاع از خود در برابر حمله کلامی دیگران را میدهد. حاضرجوابی اسلحهای برای حمله به بقیه نیست که بگوییم بیادبانه و بد است. قرار نیست از این مهارت در دعوا و نزاع استفاده کنیم. در واقع با تقویت مهارت حاضرجوابی سعی میکنیم از خطقرمزهای خود دفاع کنیم. برخی انسانها خواسته یا ناخواسته موضوعاتی را مطرح میکنند که اگر در زمان مناسب به آنها پاسخ شایسته و صحیح ندهید، ممکن است به ضررتان تمام شود و یا حتی در گاهی اوقات به جایگاه اجتماعی شما آسیب بزند. خصوصاً اگر این مسئله در جمع مطرح شود؛ لذا حاضرجوابی صرفاً یک مسئله شخصی نیست؛ بلکه یک سپر اجتماعی است که از ارزشها، منافع و شخصیت شما در برابر دیگران محافظت میکند.
هنگامی که شما در مسیر رشد و پیشرفت قرار دارید قطعاً انسانهایی هستند که به سمت شما سنگ پرتاب کنند. در بعضی مواقع میتوان در برابر واکنش اینجور افراد سکوت و گذشت کرد؛ اما این روش همیشه کارساز نیست. در خیلی از مواقع سکوت در برابر حرف ناحق یک فرد ممکن است به ضرر شما تمام شود. حتی اگر از جنبه روانی به این موضوع نگاه کنیم نداشتن مهارت حاضرجوابی موجب میشود که هر روز ساعات بسیاری را در باتلاق نشخوار ذهنی فروروید و از برنامههای روزانه عقب بیفتید. افرادی که فاقد مهارت حاضرجوابی هستند معمولاً حق و حقوقشان پایمال میشود؛ پس فراگیری روش های تقویت هنر حاضرجوابی به شما کمک خواهد کرد که به بهترین نحو از حقوق خود دفاع کنید. برای داشتن تسلط بر حاضرجوایی و استفاده مناسب از این مهارت میتوانید از وبسایت هنر ارتباطات دوره اسطوره حاضرجوابی آقای صادق بهرامی را تهیه کنید.
آیا تقویت مهارت حاضرجوابی خوب است؟
حاضرجوابی یک ابزار است که به ما توان دفاع از خود در برابر حمله کلامی دیگران را میدهد. در واقع با تقویت مهارت حاضرجوابی قرار نیست به تخریب دیگران بپردازیم و هر جایی که دلمان خواست دیگران را تحقیر کنیم؛ بهعنوانمثال فرض کنید شما وظیفهتان را درست و بینقص در محل کار خود انجام دادهاید؛ اما در جلسه کاری قصد دارند زحمات شما را زیر سؤال ببرند و به شما انتقاد میکنند. در این مواقع اگر به سپر حاضرجوابی مجهز باشید، قطعاً اجازه نخواهید داد که حقتان را ضایع کنند.
هنر حاضرجوابی در حقیقت برای ما اینگونه عمل میکند که هنگامی که حملهای به ما صورت میگیرد، ما جاخالی نمیدهیم؛ بلکه در واقع همان گلوله را به گلولهای دیگر تبدیل و به سمت خود فرد برمیگردانیم. در واقع هدف از تقویت مهارت حاضرجوابی استفاده از آن در جهت مثبت است. برای اینکه بتوانید در روابط خود از مهارت حاضرجوابی استفاده مناسب و به جا داشته باشید میتوانید مقاله راهکارهای مؤثر برای تقویت حاضرجوابی در مکالمات را مطالعه کنید.
روش های تقویت هنر حاضرجوابی
شاید برای شما هم این سؤال پیشآمده باشد که چگونه حاضرجواب باشیم؟ در ادامه تکنیکهای تقویت مهارت حاضرجوابی و این که چگونه این مهارتها را در وجود خود تقویت کنیم را بررسی میکنیم. این تکنیکها عبارتاند از:
1. بهترین روش تقویت مهارت حاضرجوابی؛ استفاده از طنز
استفاده از طنز یکی از اولین و بهترین روش های تقویت هنر حاضرجوابیکردن است. بهترین زمان برای استفاده از این تکنیک زمانی است که کسی به شما حرفی زد که ناراحت شدید یا در اصطلاح تیکهای به شما انداختن که باید به او جواب بدهید. در این مواقع با استفاده از این تکنیک هم میتوانید پاسخ طرف مقابل را بدهید، هم میتوانید بحث را عوض کنید و هم دیگران را بخندانید. در حقیقت میتوان گفت یکی از بهترین تکنیکهای تقویت مهارت حاضرجوابی، استفاده از طنز است.
2. استفاده از سکوت در بعضی مواقع
گاهی اوقات برخی افراد با بیادبی تمام حرفهایی به انسانها میزنند که هیچ سند و مدرکی هم برای آنها ندارند یا تهمتهایی ناروا میزنند و دیگران را به انجام کارهایی که نکردهاند، متهم میکنند. در زمانهایی که گرفتار اینجور افراد شدید و حرفهایی نامربوط نسبت به خود شنیدید بهترین جواب فقط سکوت است. در این مواقع سکوت یک پاسخ محکم محسوب میشود. در حقیقت با سکوت خود بهطرف مقابل و سایر افرادی که حاضر در جمع هستند بیگناهی خود را اثبات میکنید و اصلاً به بقیه این موضوع را میفهمانید که طرف مقابل شما حتی ارزش جوابدادن هم ندارد. در نتیجه این شما هستید که از آن تهمتها تبرئه میشوید و طرف مقابل شما تنها چیزی که در آن جمع به دست آورده کمارزش شدن در مقابل دیگران است.
3. جواب دادن سؤال با سؤال
در برخی از اوقات افراد سؤالهایی از شما میپرسند که لزومی به جوابدادن به آنها نمیبینید یا سؤالهای نامربوطی میپرسند که هیچ ربطی به آنها ندارد. در این مواقع سؤالشان را با سؤال جواب دهید؛ بهعنوانمثال اگر جواب ندهم اشکالی دارد؟ منظور شما چیست؟ میشه بفرمایید چرا این سؤال را میپرسید؟ استفاده از این تکنیک برای تقویت مهارت حاضرجوابی فقط مختص به زمانهایی که از شما سؤال پرسیده میشود نیست و حتی میتوانید در مواقعی که سؤالی در کار نیست و فقط حرف نامربوطی زده شده است ازایندست سؤالات استفاده و قائله را ختم کنید.
4. روش های تقویت هنر حاضرجوابی؛ استفاده از تکیه کلامهای عامیانه
یکی دیگر از روش های تقویت هنر حاضرجوابی استفاده از تکیهکلامهای عامیانه است. یک سری از تکیهکلامها در جامعه رواج پیدا کردهاند که احتمالاً شما هم آنها را شنیده باشید یا از آنها استفاده کرده باشید. استفاده از این تکیهکلامها برای حاضرجوابی فوقالعاده است. البته استفاده از این نوع حاضرجوابیها بیشتر برای حاضرجوابیهای دوستانه مناسب است؛ مثلاً هنگامی که کسی از شما انتقادی کرد و خواست خودش را خوب جلوه دهد، میتوانید به او این طور جواب دهید: جذااااب! تو خدای این کار! باشه اصلاً شما خوب! این دست تکیهکلامها در فضای مجازی بسیار فراوان است یا حتی میتوان برای استخراج آنها به کتابهای طنز و عامیانه رجوع کرد. همانطور که در بالا اشاره شد استفاده از این تکیهکلامها برای تقویت مهارت حاضرجوابی برای جاهای رسمی و فضاهای سنگین مناسب نیست.
5. افزایش مهارت بداهه گویی
یکی از مهارتهایی که برای تقویت مهارت حاضرجوابی باید به آن مسلط شد مهارت بداههگویی است. شاید بهترین تعریفی که بتوان برای بداههگویی داشت این است که: بداههگویی یعنی چطور صحبت کرد تا حرف کم نیاورد. برای این که بتوانید حاضرجواب خوبی باشید باید بداهه گوی خوبی هم باشید. برای تقویت مهارت بداههگویی هم راههای زیادی وجود دارد که شما میتوانید برای تقویت این تکنیک مقاله تکنیک های افزایش تسلط در بداهه گویی را مطالعه کنید.
تکنیکهایی دیگری هم برای تقویت مهارت حاضرجوابی وجود دارد که در زیر بهصورت موردی به آنها اشاره شده است.
- پیشدستیکردن در حاضرجوابی
- مقایسهکردن
- تأییدنکردن
- دقت به حاضرجوابها
- پیشدستیکردن در حاضرجوابی
- الگوگرفتن و خود را جای دیگران گذاشتن
فوت و فن حاضرجوابی؛ ویژگی های افراد حاضرجواب
علاوه بر تکنیکهای تقویت مهارت حاضرجوابی که میتوانند به افراد کمک کنند، افراد حاضرجواب دارای ویژگیهایی هستند که در ادامه به توضیح این ویژگیها میپردازیم:
1. حاضرجوابها افرادی نکته سنج هستند.
قبل از شروع بحث با حاضرجوابها و ردوبدلکردن کلمات طعنهآمیز به زمان و حرفهایی که قرار است ردوبدل شود توجه کنید. وزن افراد، نوع پوشش، زیبایی افراد و مسائل مادی موضوعات خوبی برای بحث نیستند و شک نکنید قطعاً دوستان خود را از دست خواهید داد؛ اگر بخواهید وارد بحث با این موضوعات شوید. در حاضرجواب بودن جنسیت افراد را در نظر داشته باشید؛ اگر تمایل به حاضرجواب بودن در مقابل دیگران را دارید، نباید مسائلی که باشخصیت و حیثیت افراد گرهخورده است را دستاویز کار خود قرار دهید.
2. افراد حاضرجواب دیگران را مورد تمسخر قرار نمیدهند.
عدهای از افراد حاضرجواب بودن را با تمسخر اشتباه میگیرند. شما حاضرجواب نیستید که افراد دیگر ابزاری برای تفریح شما شوند؛ بلکه در واقع شما برای به کرسی نشاندن حرفی که از نظر شما حق و حقیقت است شروع به حاضرجوابی میکنید. در واقع با تقویت مهارت حاضرجوابی به سلاحی برای حمله به دیگران دست پیدا نمیکنید؛ بلکه به سپری برای دفاع که با آن از خود محافظت کنید، دست پیدا میکنید. پس یکی از ارکان مهم حاضرجوابی مؤدبانه حرفزدن است.
3. افراد حاضرجواب به عکس العمل های دیگران توجه میکنند.
درنظرگرفتن واکنش دیگران یک بعد مهم دیگر در حاضرجواب بودن است. ببینید ابزار کلام طعنهآمیز و آثار و تبعات شوخیکردن شما چگونه بوده است. در صورت عدم واکنش دیگران سه احتمال وجود دارد: یا اینکه مخاطب اصلاً به نکته ظریف کلام شما توجه نکرده است، یا سخن شما اصلاً خندهدار نبوده است و یا اینکه کلام شما بهنوعی عبور از مرزهای ادب به شمار آمده است.
4. افراد حاضرجواب متکلم وحده نیستند و با دیگران گفت و گو میکنند.
در مبحث تقویت مهارت حاضرجوابی افرادی که از این چاشنی و هنر استفاده میکنند متکلموحده نیستند. هیچکس نمیتواند با خودش حرف بزند و برای خودش حاضرجوابی کند؛ در نتیجه حاضرجوابی فرایندی دوطرفه است. هنگامی که میخواهید حاضرجواب شوید خودتان را در یک تیم تصور کنید. زمانی که نوبت به شما میرسد حرفهایتان را میزنید، شوخی میکنید و طعنه میزنید؛ اما بالاخره باید نوبت به دیگران هم برسد. در برخی مواقع پر حرف بودن عدهای فرصت صحبتکردن را از دیگران میگیرد؛ ولی باید در این تعامل دوطرفه به حقوق دو طرف توجه کرد.
جمعبندی
هنر حاضرجوابی این گونه عمل میکند که هنگامی که حملهای به ما صورت میگیرد ما جاخالی نمیدهیم؛ بلکه در واقع همان گلوله را به گلولهای دیگر تبدیل میکنیم و به سمت خودشان پرتاب میکنیم. در واقع تقویت مهارت حاضرجوابی به ما کمک میکند بتوانیم از حق خودمان دفاع کنیم، مانع از افترا و تهمتها شویم و در واقع احترام و اعتبار خود را حفظ کنیم. برای این که کلامی اثرگذار داشته باشیم و موقعیت خود را به افراد موفق نزدیکتر و شبیهتر کنیم یک ابزار قدرتمند آن مهارتی به نام فوت و فن حاضرجوابی است. روش های تقویت هنر حاضرجوابی که در بالا بیان شد میتواند به تقویت این ابزار قدرتمند کمک کند.
مهمترین سلاحی که امروزه افراد باید به آن مجهز باشند قدرت کلام است. گروه آموزشی هنر ارتباطات صادق بهرامی با ارائه دورههای آموزشی کاربردی به شما در تقویت مهارت فن بیان و سخنرانی کمک میکند. فن بیان مهارتی است که معتقدیم مهمترین مهارت قرن است و برای اینکه افراد زندگی مؤثر و لذت بخشی را تجربه کنند باید این مهارت را خیلی خوب فرابگیرند. میتوانید دوره رایگان جادوی فن بیان آقای صادق بهرامی را تهیه کنید.