تمرین‌ها و راهکارهای تقویت بداهه گویی

تمرینات موثر در تقویت بداهه گویی کدامند؟ قبل از پاسخ به این سؤال شما را باتجربه‌ای که از سخنرانی‌ام داشتم آشنا می‌کنم. یک ماه دیگر تا سخنرانی زمان داشتم. این اولین باری بود که باید در یک جمع 500 نفری سخنرانی می‌کردم. باوجودآنکه قبلاً هم در جمع‌های کوچک سخنرانی داشتم؛ ولی این مورد با موارد قبلی فرق داشت. موضوع را با یکی از دوستانم در میان گذاشتم.

دوستم پیشنهاد داد تا یک جلسۀ آمادگی قبل از سخنرانی ترتیب دهیم؛ بنابراین، در یک روز تعطیل جمعی بیش از 100 نفر را دعوت کردیم و من در جایگاه سخنران قرار گرفتم. باوجودآنکه یک متن آزمایشی را به‌خوبی تمرین کرده بودم؛ ولی با دیدن جمعیت ناگهان زبانم بند آمد، دستانم خیس عرق شد. احساس کردم تمام کلمات از ذهنم می‌گریزند و کنترل سخنرانی از دستم خارج می‌شود. وقتی یک نفر از میان جمع سؤالی بی‌ربط پرسید تقریباً خود را باختم. به هر صورتی بود سخنرانی را به پایان بردم. به تشخیص دوستم یکی از مشکلات عمده من عدم تسلط به بداهه‌گویی بود؛ بنابراین، تلاش کردم در یک ماه مانده به سخنرانی راهکارهای تقویت بداهه گویی را انجام دهم و به تقویت تکنیک بداهه گویی بپردازم.

بداهه گویی چیست؟

بداهه گویی هنر فن بیان و یکی از تکنیک‌های مهم در سخنرانی است. توانایی صحبت‌کردن بدون آمادگی قبلی می‌تواند در پیشرفت و توسعه فردی بسیار مؤثر باشد. وقتی فرد بتواند در لحظه و بدون تفکر پیشین سخنان و افکار خود را به بهترین حالت بیان کند از فن بداهه گویی استفاده کرده است. بداهه گویی و بیان افکار به بهترین صورت و با جملات و واژگان مناسب مهارتی مهم است که می‌توان با آموزش و تمرین آن را فراگرفت. در ادامه مطلب از وب‌سایت هنر ارتباطات تلاش می‌کنیم راهکارهای تقویت بداهه گویی و تمرینات موثر در تقویت بداهه گویی را بررسی کنیم.

تکنیک بداهه گویی؛ راهکارهای تقویت بداهه گویی

در مبحث توسعه فردی یکی از موضوعات مهم بداهه گویی و فن بیان است. تکنیک بداهه گویی کمک می‌کند تا افراد بر مهارت‌های کلامی و فن بیان مسلط شوند. برای تقویت بداهه گویی راهکارهایی وجود دارد که کمک می‌کنند تا تسلط لازم را پیدا کنید. راهکارهای تقویت بداهه گویی عبارت‌اند از:

1. اطلاعات عمومی؛ موثرترین راهکارهای تقویت بداهه گویی

یکی از مؤثرترین راهکارهای تقویت بداهه گویی افزایش سطح اطلاعات عمومی است. اولین و یکی از بهترین راهکارهای افزایش اطلاعات عمومی، مطالعه است. مطالعه منابع و کتاب‌های موردعلاقه شما و منابع مربوط به حوزه تخصصی شغلتان یکی از بهترین روش‌های پربار کردن گنجینه اطلاعات عمومی است. تماشای فیلم‌های آموزشی و مستندها می‌تواند نقش مهمی در افزایش سطح اطلاعات عمومی شما داشته باشد. همچنین می‌توانید از طریق اینترنت اطلاعات بسیار خوبی در زمینه‌های مختلف کسب کنید. حتی می‌توانید برای تقویت تکنیک بداهه گویی از منابع آموزشی مختلف کمک بگیرید.

2. آرامش ذهن؛ عامل تاثیرگذار در تقویت بداهه گویی

یکی دیگر از عوامل مهم و تأثیرگذار در تقویت فن بداهه گویی، رسیدن به آرامش ذهنی است. آرامش ذهنی و ترکیب آن با اطلاعات عمومی یکی از راهکارهای تقویت بداهه گویی است. رسیدن به آرامش ذهنی یک تکنیک اکتسابی است و با انجام تمرین‌های تنفسی، مدیتیشن و گوش‌دادن به موسیقی آرام‌بخش و بی‌کلام می‌توان به ذهنی آرام رسید. داشتن ذهن آرام موجب افزایش قدرت تمرکز فرد می‌شود و در تمرینات مؤثر در تقویت بداهه گویی نقش مهمی دارد. پیشنهاد می‌کنیم مقاله تکنیک های بداهه گویی را مطالعه کنید.

3. تمرین سخنرانی در تنهایی

یکی دیگر از راهکارهای تقویت بداهه گویی تمرین در تنهایی است. در این روش می‌توانید یک موضوع انتخاب کنید و بر اساس اطلاعات عمومی که در مورد آن دارید به‌صورت خودجوش در مورد آنچه به ذهنتان می‌رسد، صحبت کنید.

4. تمرین برای داشتن صدایی رسا

در تقویت بداهه گویی سخنران با داشتن صدایی رسا می‌تواند منظور خود را به مخاطبان منتقل کند؛ اگر سخنران صدایی واضح و رسا نداشته باشد، علاقه مخاطبان برای دنبال‌کردن سخنرانی کم‌رنگ خواهد شد. باید توجه داشت که منظور از صدای رسا و بلند، فریادزدن نیست؛ زیرا دادوفریاد می‌تواند موجب آزار مخاطبان شود.

5. تقویت تکنیک بداهه گویی؛ داشتن لحن مناسب

از مجموعه راهکارهای تقویت بداهه گویی انتخاب لحن مناسب نیز بسیار مهم است. لحن مناسب می‌تواند تأثیر خوبی بر مخاطبان داشته باشد. سخنران باید بر اساس جلسه سخنرانی توانایی تغییر لحن را داشته باشد و بتواند بر تمام حالت‌های سخنرانی مانند سؤالی، شوخی، جدی و… مسلط باشد.

6. زبان بدن

اگر سخنران صدایی رسا، اطلاعات عمومی بالا و زبان کلامی خوبی داشته باشد؛ ولی از نظر زبان بدن ضعیف باشد، نمی‌تواند بر مخاطبان خود تأثیر لازم را بگذارد. منظور از زبان بدن انواع شکل‌های ارتباطی غیرکلامی و رفتاری است که فرد بدون آنکه صحبت کند از طریق رفتارهای فیزیکی با مخاطبان خود ارتباط برقرار می‌کند. این رفتارها می‌تواند مربوط به وضعیت و حالات بدنی، ژست‌ها، حرکات و اشاره‌ها، حرکات چشم‌ها و جلوه‌های هیجانی صورت باشد. پس برای تقویت تکنیک بداهه گویی، زبان بدن می‌تواند بسیار مؤثر باشد. تمرینات موثر در تقویت بداهه گویی کمک می‌کنند تا بتوانید تسلط لازم را بر بداهه گویی داشته باشید. روش‌های مختلفی برای تقویت زبان بدن وجود دارد که در مقالۀ مربوط به راهکارهای تقویت زبان بدن به طور کامل به آن خواهیم پرداخت.

7. مطالعه منابع فن بیان و بداهه گویی

از دیگر راهکارهای تقویت بداهه گویی مطالعه مقالات و کتاب‌های مرتبط است. بسیاری از سخنرانان بزرگ که قدرت بداهه گویی بسیار خوبی دارند تجربه‌های خود را در زمینه راه کارهای تقویت بداهه گویی به‌صورت کتاب یا آموزش‌های ویدئویی عرضه می‌کنند. شما می‌توانید با استفاده از این تکنیک‌ها قدرت بداهه گویی خود را افزایش دهید. پیشنهاد می‌کنیم با مراجعه به وب‌سایت هنر ارتباطات دوره جامع فن بیان کاربردی آقای صادق بهرامی را تهیه کنید.

8. من می‌توانم

یکی دیگر از عناصر مهم برای موفقیت در سخنرانی و تقویت تکنیک بداهه گویی، خودباوری است. شما به‌عنوان سخنران باید به توانایی‌های خود ایمان داشته باشید. خودباوری نقش بسیار مهمی در بداهه گویی دارد و یک سخنران با اعتمادبه‌نفس بالا، روحیه خودباوری، اطلاعات عمومی بالا و… می‌تواند تأثیر بسیار خوبی بر مخاطبان خود بگذارد. انجام تمرینات مؤثر در تقویت بداهه گویی تأثیر بسیار خوبی بر خودباوری دارد.

مدل‌های بداهه گویی

صحبت‌کردن بدون آمادگی قبلی یعنی بداهه گویی، یک مهارت مهم در فن بیان محسوب می‌شود؛ بنابراین، برای دستیابی به مهارت بالا در بداهه گویی باید از تمرینات مؤثر در بداهه گویی آگاه باشید. بداهه گویی دارای قالب‌های علمی اثبات شده است. یکی از بهترین قالب‌ها برای تقویت تکنیک بداهه گویی روش PREP است. کلمه PREP مخفف 4 حرف Point، Reason، Example و Point است. این قالب از جمله مهم‌ترین راهکارهای تقویت بداهه گویی است که می‌تواند توانایی‌های شما را به‌عنوان یک سخنران چیره‌دست اثبات کند.

1. حرف Point

بیان اصل مطلب و نکات مهم: در اولین قسمت از قالب‌های بداهه گویی باید هدف اصلی خود را از سخنرانی به‌صورت واضح مشخص کنید. یکی از اصول مهم بداهه‌گویی صحبت‌کردن واضح است. مشخص‌کردن دلیل سخنرانی موجب می‌شود مخاطبان از همان ابتدا به طور کامل در جریان خط سیر سخنرانی قرار گیرند.

2. حرف Reason

ارائه دلیل برای مطالب: دومین قالب بداهه گویی قدرت استدلال است. در این قسمت باید بتوانید برای سخنان خود دلیل بیاورید، آن‌ها را اثبات کرده و از دلایل خود دفاع کنید. در این قالب با استفاده از عقاید شخصی منطقی ناشی از مطالعات علمی و مستدل، آمار و پژوهش‌های معتبر می‌توانید درستی عقاید خود را برای مخاطبان اثبات کنید.

3. حرف  Example

مثال‌زدن: بعد از ارائه دلایل منطقی، باید بتوانید مثال‌ها و نمونه‌های مرتبط و قابل‌درک به مخاطبان ارائه دهید. سخنرانی همراه با مثال‌های منطقی و قابل‌درک، معتبر بودن سخنان شما را نشان می‌دهد و مخاطبان با اعتماد و علاقه، کامل سخنرانی شما را دنبال خواهند کرد. وقتی مثال‌های واضح بر مبنای دلایل علمی بیان می‌کنید اهمیت موضوع برای مخاطبان کاملاً روشن می‌شود.

1. حرف Point

بیان دوباره نکات مهم: آخرین قالب از مجموعه راهکارهای تقویت بداهه گویی این است که باید مطالبی را که در ابتدای سخنرانی بیان کردید، دوباره تکرار کنید. این کار موجب می‌شود مطالب مهم و کلیدی بحث در ذهن مخاطبان تثبیت شود. البته تکرار این مطالب کلیدی باید به‌صورت جمع‌بندی و خلاصه باشد و از زیاده‌گویی پرهیز کنید.

بداهه گویی یکی از عناصر مهم در سخنرانی است و می‌توانید راهکارهای تقویت بداهه گویی را با انجام تمرینات یاد بگیرید. بداهه گویی چیزی نیست که در کوتاه‌مدت بتوانید به آن مسلط شوید. بلکه با انجام تمرینات مؤثر در تقویت بداهه گویی و فن بیان می‌توانید فصاحت بیان خود را در سخنرانی افزایش دهید و مخاطبان را نسبت به سخنان خود علاقه‌مند کنید.

تقویت تکنیک بداهه گویی از دیدگاهی دیگر

 

تقویت تکنیک بداهه گویی تنها برای سخنرانی نیست. در اینجا می‌خواهیم از نگاهی دیگر به مزایای تقویت تکنیک بداهه گویی بپردازیم. یادگیری مهارت بداهه گویی موجب می‌شود:

• نظرات و عقاید خود را به‌راحتی با دیگران در میان بگذارید.
• به‌صورت قابل‌فهم با مخاطبان خود صحبت کنید.
• هنگام صحبت‌کردن دنبال کلمه نگردید و به‌قول‌معروف حرف کم نیاورید.
• بتوانید به‌راحتی به سؤالات دیگران پاسخ دهید.
• در هر جمعی با جرأت و شهامت بالا صحبت کنید.
• به جایگاه‌های شغلی بالا دست یابید.
• بااقتدار کامل بتوانید حق خود را از دیگران بگیرید.

بداهه گویی یک هنر است

یکی از منابع مهم برای آموختن راهکارهای تقویت بداهه گویی مطالعه منابع مناسب است. کتاب جادوی بداهه گویی اثر آندری سدنیف یکی از این منابع است. در بخشی از کتاب آمده است: «شاید بتوان گفت شوخ‌طبعی در بداهه گویی مهم‌تر از سخنرانی از قبل آماده کرده باشد. شوخ طبعی فضای آرامی را بین مخاطبان ایجاد می‌کند و می‌تواند باعث آسودگی مخاطبان شود. شوخ‌طبعی باعث می‌شود مخاطبان از صحبت‌های شما بیشتر لذت ببرند. شوخ‌طبعی باعث می‌شود در مسابقه بداهه گویی پیروز شوید.» پس همان‌طور که می‌بینید بداهه گویی یک هنر است. اگر شما با تمام تکنیک‌های فن بیان آشنا و در آن‌ها متبحر باشید؛ اما هنوز در بداهه گویی مهارت نداشته باشید، نمی‌توانید یک سخنران موفق شوید. پس با به‌کارگیری راهکارهای تقویت بداهه گویی تلاش کنید این هنر را در خود تقویت کنید.

تمرینات موثر در تقویت بداهه گویی

تمرینات مؤثر در تقویت تکنیک بداهه گویی عبارت‌اند از:

• جلوی دوربین یا آینه در مورد هر چه که می‌خواهید صحبت کنید. این تمرین باعث روان‌تر شدن بیان و زبان شما می‌شود.
• با اعداد یا کلمات تمرین کنید. از یک نفر بخواهید تعدادی عدد به شما بگوید. سعی کنید آن اعداد را در ذهن نگه دارید و سپس آنها را رقم به رقم بگویید. این تمرین را با کلمات نیز می‌توانید انجام دهید. هدف از انجام این تمرین تقویت هوش کلامی است.
• در مورد موضوع، شیء یا موقعیتی صحبت کنید. یک موضوع یا حتی یک شیء ساده را در نظر بگیرید و در مورد آن هر چه به ذهنتان رسید بگویید. با این روش، ذهن پردازش ناگهانی اطلاعات را فرامی‌گیرد و با تمرین آن می‌توانید در موقعیت‌های غیرمنتظره در مورد موضوعی صحبت کنید.
• قراردادن ذهن در یک موقعیت فرضی: به‌عنوان یکی دیگر از تمرینات مؤثر در تقویت بداهه گویی یک موقعیت فرضی در ذهن تصور کنید؛ به‌عنوان‌مثال تصور کنید: «دیر به جلسه امتحان رسیده‌اید و مراقب اجازه نمی‌دهد وارد جلسه شوید. چه می‌کنید؟» این تمرین موجب می‌شود ذهن بتواند خود را برای رویارویی با شرایط واقعی آماده کند.

جمع‌بندی

سخنرانی موفق نقش بسیار مهمی در ارتقای شغلی و بالابردن موقعیت کاری و اجتماعی فرد دارد. یک سخنران موفق باید با تمام تکنیک‌های سخنرانی آشنا و بر آن‌ها مسلط باشد. یکی از مهم‌ترین بخش‌های سخنرانی بداهه گویی است. چون در هر سخنرانی موقعیت‌هایی پیش خواهد آمد که سخنران مجبور است خارج از موضوعی که برای سخنرانی آماده کرده صحبت کند. در اینجا توانایی فرد در بداهه گویی نقش بسیار مهمی در موفقیت سخنران دارد. شما به‌عنوان سخنران با فراگیری راهکارهای تقویت بداهه گویی و انجام مستمر تمرینات مؤثر در بداهه گویی می‌توانید کنترل کامل جریان سخنرانی را در دست بگیرید. امیدواریم با تقویت تکنیک بداهه گویی در خود به یک سخنران موفق تبدیل شوید. همچنین می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت هنر ارتباطات از دوره‌های کاربردی آقای صادق بهرامی هم استفاده کنید.